AFETLERDE BULAŞICI HASTALIKLAR VE ENFEKSİYON KONTROL ÖNLEMLERİ
Doğal Afetlerde bulaşıcı hastalıklar ve Kontrol önlemleri
Özet Görüntüleme: 382 / PDF İndirme: 206Anahtar Kelimeler:
Afetler, salgınlar, bulaşıcı hastalıklar, kontrol önlemleri- Afetler- Salgınlar- Bulaşıcı hastalıklar- kontrol önlemleriÖzet
Dünyada afetler; toplumsal, ekonomik ve sosyal yapıların bozulması, çevresel yıkımların oluşmasının yanı sıra kişilerin ruhsal, bedensel ve sosyal sağlıkları açısından da olumsuz etkilere sebep olmaktadır. Afetin olduğu bölgelerde oluşacak olan afet zararlarını azaltmak adına önlem alınmazsa, afet sonrası sebeplerden dolayı afetzedelerde hastalık ve ölüm hızlarında ciddi oranda artış görülebilir. Afetlerin çeşitlerine göre salgın riskleri ve enfeksiyon hastalıklarının görülme olasılığı farklılık gösterirken, afetler meydana geldikten sonra da afetin türüne göre ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların bulaşma yolları da farklılık gösterir. Afet meydana geldikten sonra ilk günlerde bulaşıcı hastalıkların ortayı çıkması çoğunlukla beklenmez. İlk günlerde afet bölgesinde endemik olan patojenlere karşı sekonder salgınlar görülebilir. Sel, tsunami, deprem, kasırgalar gibi doğal afetler sonrasında ishal hastalıkları, sıtma, kızamık, akut solunum yolu enfeksiyonları (ASYE), tifo, leptospiroz, menenjit, dang humması, viral hepatitin yanı sıra tetanoz gibi bulaşıcı hastalıklara sıklıkla rastlanmaktadır. Bu yüzden bulaşıcı hastalıkları kontrol etme ve salgınları önleme yeteneğinin artırılması için afetler meydana gelmeden hazırlık tedbirlerinin alınması hayati önem taşımaktadır.
Referanslar
Altun, F. (2018). Afetlerin ekonomik ve sosyal etkileri: Türkiye örneği üzerinden bir değerlendirme. Sosyal Çalışma Dergisi. 2(1), 1-15.
Redmond, A. D. (2005). Natural disasters. BMj. 330(7502), 1259-1261.
Aslantaş, O., Tabuk, M. (2021). 112 İl Ambulans Servisi Personelinin Afete Hazır Olma Durumu ve Hazırlık Algısı: Balıkesir İli Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 10(1), 44-55.
Kınıklı, S., Cesur, S. (2020). Afetlerde enfeksiyon kontrol önlemleri. Uluslararası Modern Sağlık Bilimleri Dergisi. 1(1), 15-23.
Watson, J. T., Gayer, M., Connolly, M. A. (2007). Epidemics after natural disasters. Emerging infectious diseases. 13(1), 1.
Lemonick, D. M. (2011). Epidemics after natural disasters. Am J Clin Med. 8(3), 144-152.
Berariu, R., Fikar, C., Gronalt, M., Hirsch, P. (2015). Understanding the impact of cascade effects of natural disasters on disaster relief operations. International Journal of Disaster Risk Reduction. 12, 350-356.
Suk, J.E., Vaughan, E. C., Cook, R.G., Semenza, J.C. (2020). Natural disasters and infectious disease in Europe: a literature review to identify cascading risk pathways. European journal of public health. 30(5), 928-935.
Kouadio, I.K., Aljunid, S., Kamigaki ,T., Hammad, K., Oshitani, H. (2012). Infectious diseases following natural disasters: prevention and control measures. Expert review of anti-infective therapy. 10(1), 95-104.
AFAD. 2022 yılı doğa kaynaklı olay istatistikleri. Retrieved from. https://www.afad.gov.tr/afet-istatistikleri. Erişim Tarihi: 20.12.2023.
Makwana, N. (2020). Public health care system's preparedness to combat epidemics after natural disasters. Journal of Family Medicine and Primary Care. 9(10), 5107.
Canbulat, Ş. (2023). Doğal afetler ve olağanüstü durumlarda görülen salgın hastalıkların yayılımı. Tarsus Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi. 3(1), 47-64.
Rathore, M.H. (2020). Infections after Natural Disasters. Pediatrics in Review. 41(10), 501-510.
Izumikawa, K. (2019). Infection control after and during natural disaster. Acute medicine & surgery. 6(1), 5-11.
Ligon, B.L. (2006). Infectious diseases that pose specific challenges after natural disasters: a review. Paper presented at the Seminars in pediatric infectious diseases. Vol 17. S36-45. doi.org/10.1053/j.spid.2006.01.002.
Çebi, E., Çöl, M. (2023). Acil Durumlar ve Afetlerde Halk Sağlığı Hizmetleri. Ankara. Ankara Üniversitesi Basımevi.
Kılıç, S. (2017). Afetlerde bulaşıcı hastalıklar ve salgınlar. Paper presented at the Ortadoğu afet ve hastane öncesi yönetim kongresi, İstanbul. https://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/xZIxG8kjw9CL.pdf. Erişim Tarihi: 15.12.2023.
Waring, S.C., Brown, B.J. (2005). The threat of communicable diseases following natural disasters: a public health response. Disaster Management & Response. 3(2), 41-47.
Korkanç, S.Y., Korkanç, M. (2006). Sel ve taşkınların insan hayatı üzerindeki etkileri. Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 8(9), 42-50.
Uçku, R., Belgin, Ü.A. (2002). Olağandışı Durumlarda Bulaşıcı Hastalıklara Yaklaşım. In A. O. Karababa (Ed.), Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri, TTB Yayınları. 165-187. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/odsh_ek.pdf. Erişim Tarihi: 18.12.2023.
Floret, N., Viel, J.F., Mauny, F., Hoen, B., Piarroux, R. (2006). Negligible risk for epidemics after geophysical disasters. Emerging infectious diseases. 12(4), 543.
Yusof, A., Siddique, A., Baqui, A., Eusof, A., Zaman, K. (1991). 1988 floods in Bangladesh: pattern of illness and causes of death. Journal of diarrhoeal diseases research. 310-314.
Kavurmacı, M. (2017). Tüberkülozdan korunma ve hemşirenin rolü. Türkiye Klinikleri İç Hastalıkları Hemşireliği Özel Dergisi. 3.
Baqir, M., Sobani, Z.A., Bhamani, A., Bham, N.S., Abid, S., Farook, J., Beg, M.A. (2012). Infectious diseases in the aftermath of monsoon flooding in Pakistan. Asian Pacific journal of tropical biomedicine. 2(1), 76-79.
Sencan, İ., Şahin, İ., Kaya, D., Öksüz, Ş., Yildirim, M. (2004). Assessment of HAV and HEV seroprevalence in children living in post-earthquake camps from Düzce, Turkey. European journal of epidemiology. 19, 461-465.
Vatansever, K., Türk, M., Vatansever, M. (2002). Olağandışı Durumların epidemiyolojik özellikleri. In A. O. Karababa (Ed.), Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri, TTB Yayınları. 21-40. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/odsh_ek.pdf. Erişim Tarihi: 20.12.2023.
Liverpool, J., Francis, S., Liverpool, C., Dean, G., Mendez, D. (2008). Leptospirosis: case reports of an outbreak in Guyana. Annals of Tropical Medicine & Parasitology. 102(3), 239-245.
Pradutkanchana, J., Pradutkanchana, S., Kemapanmanus, M., Wuthipum, N., Silpapojakul, K. (2003). The etiology of acute pyrexia of unknown origin in children after a flood. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 34(1), 175-178.
Liu, Z.D., Li, J., Zhang, Y., Ding, G.Y., Xu, X., Gao, L., Jiang, B.F. (2016). Distributed lag effects and vulnerable groups of floods on bacillary dysentery in Huaihua, China. Scientific reports. 6(1), 29456.
Le Flohic, G., Porphyre, V., Barbazan, P., Gonzalez, J.P. (2013). Review of climate, landscape, and viral genetics as drivers of the Japanese encephalitis virus ecology. PLoS neglected tropical diseases. 7(9), e2208.
Henry, M., McKiven, Jr. (2007). The Political Construction of a Natural Disaster: The Yellow Fever Epidemic of 1853. Journal of American History. 94(3), 734-742. doi:10.2307/25095134.
Durmaz, S., Emek, M. (2021). Afetler ve Enfeksiyon Hastalıklarında Epidemiyoloji. Köse Ş, Editör. Afetler ve Enfeksiyonlar. Türkiye Klinikleri. 16, 20.
Çalışkan, C., Özcebe, H. (2013). Afetlerde Enfeksiyon Hastalıkları Salgınları ve Kontrol Önlemleri. TAF Preventive Medicine Bulletin. 12(5).
Esen, Ş. (2010). İzolasyon önlemleri. Türkiye Klinikleri Dergisi (Elektronik Journal). 3(1), 62-69.
Okaka, F.O., Odhiambo, B. (2018). Relationship between flooding and out break of infectious diseasesin Kenya: A review of the literature. Journal of environmental and public health. 8. doi.org/10.1155/2018/5452938.
Kabir, I., Dhimal, M., Müller, R., Banik, S., Haque, U. (2017). The 2017 Dhaka chikungunya outbreak. The Lancet Infectious Diseases. 17(11), 1118.
Jafari, N., Shahsanai, A., Memarzadeh, M., Loghmani, A. (2011). Prevention of communicable diseases after disaster: A review. Journal of research in medical sciences: the official journal of Isfahan University of Medical Sciences. 16(7), 956.
Gökçekuş, H., Barlas, C., Almuhisen, M., Eyni, N. (2018). Doğal ve insan kaynaklı afetler, sonuçları ve afet yönetimi. Lefkoşa. https://sivilsavunma.gov.ct.tr/Portals/33/Dogal-ve-Insan-Kaynakl-Felaketler-Sonuclar-ve-Afet-Yonetimi.pdf. Erişim Tarihi: 20.12.2023.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Türk Bilimsel Derleme Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
